Het topklinische ziekenhuis Medisch Spectrum Twente (MST) is in 1990 ontstaan uit de fusie van twee Enschedese ziekenhuizen. Als afronding van deze fusie is een nieuw ziekenhuis gebouwd in hartje Enschede, ter vervanging van de technisch en economisch verouderde gebouwen die gelegen zijn op twee verschillende locaties. Het nieuwe gebouw dat ontworpen is volgens de nieuwste sociaalpsychologische en technische inzichten richt zich volledig op de patiënt. Het oude ziekenhuis aan de Haaksbergerstraat is gerenoveerd voor de huisvesting van ondersteunende functies. Het gebouw aan het Ariënsplein is afgestoten.
HEALING ENVIRONMENT MIDDEN IN DE STAD
Het ontwerp voor de nieuwbouw is gebaseerd op de inzichten die voortkomen uit de concepten Evidence Based Design en Healing Environment. Samen resulteren die in een omgeving die een positieve invloed heeft op de gezondheid en een sneller herstel van de patiënt, doordat de stress van het verblijf in een ziekenhuis verminderd wordt. Voorbeelden zijn: het nieuwe MST heeft louter eenpersoons verpleegkamers met de bijbehorende privacy en veiligheid, de toepassing van daglicht en uitzicht naar buiten, de toepassing van kleur en een heldere oriëntatie en overzicht in het gebouw.
Atria
Het gebouw wordt gekenmerkt door vijf met glas (als een stolp) overdekte atria die zijn aangelegd in een soort ‘kamstructuur’ in de vorm van een hand met open gespreide vingers, en bieden het gebouw grote ruimtelijke en functionele meerwaarde. De stolp zelf vormt een extra schil, vermindert het oppervlak aan de buitengevel en draagt ook bij aan de beheersing van het energieverbruik, omdat de atria niet actief worden geklimatiseerd.
Auditorium
Het MST is naast een topklinisch ziekenhuis ook een opleidingsziekenhuis. Om lezingen en presentaties te kunnen houden beschikt het ziekenhuis over een auditorium met 200 zitplaatsen, gelegen op de derde verdieping met uitzicht op het Koningsplein.
Eenpersoonskamers
Het nieuwe ziekenhuis is ontworpen vanuit het perspectief van de patiënt op basis van het concept van een Healing Environment, of wel een helende omgeving. Achterliggende gedachte is dat de stress bij de patiënt zoveel mogelijk vermeden moet worden, zoals die kan ontstaan door een ziekenhuisopname. Want als de stress vermindert, geneest de patiënt sneller. In het MST heeft dat geresulteerd in de bouw van uitsluitend eenpersoons verpleegkamers en in een overzichtelijk gebouw dat openheid, maar tegelijkertijd ook geborgenheid uitstraalt.
Centraal gelegen Hotfloor
Meer dan de helft van de patiënten die naar het ziekenhuis gaat, komt voor een operatieve ingreep. Daarom is de hotfloor met 15 operatiekamers en afdelingen voor intensive care centraal gepositioneerd in het ziekenhuis, op de derde verdieping, met de verpleegafdelingen erboven en de poliklinieken eronder. Want hoe korter de afstanden tussen de operatiekamers en de andere afdelingen, hoe minder tijd verloren gaat met transport van patiënten, hoe veiliger er gewerkt kan worden en des te geringer is de kans op complicaties.
MST in stedelijk weefsel: sterke relatie met binnenstad
De keuze voor een ziekenhuis in het centrum is ingegeven door de opvatting dat een patiënt dan deel blijft uitmaken van de maatschappij: vanuit de kamers ziet en voelt men de levendigheid van de stad. Andersom geldt dit ook: de grote bezoekersaantallen en de vele medewerkers zorgen voor een grote dynamiek in dit deel van Enschede.
Oplevering binnen budget en op tijd
Vanaf juni 2012 is gebouwd aan het nieuwe ziekenhuis. De contractueel afgesproken bouwtijd die gesteld was op 38 maanden, met 31 juli 2015 als bouwkundige opleverdatum, is gehaald binnen het daarvoor afgesproken budget.
Kenniscentrum Huisjes
De huisjes zijn voornamelijk ingericht als kenniscentra die medisch specialisten en overige zorgverleners voorzieningen bieden om rustig te werken, elkaar te ontmoeten, te overleggen, te vergaderen of kennis te delen met collega’s. Ook het ondersteunend personeel van de medisch specialisten en overige zorgverleners krijgen hun werkplek in deze kenniscentra.
Verplaatsen hoofdingang
Lag in het verleden de hoofdingang van het ziekenhuis aan de Haaksbergerstraat en was het MST van het centrum afgekeerd, de nieuwbouw is gebouwd met de entree gericht op de binnenstad van Enschede en vult een open plek in de stad. Het Koningsplein is door de gemeente Enschede opnieuw ingericht en heeft een groene uitstraling gekregen waarbij zowel het verblijven, als de looproute tussen ziekenhuis en binnenstad met zorg is vormgegeven. Een stijgpunt met een lift verbindt het plein met de H.J. van Heekparkeergarage. Vanuit het ziekenhuis sluit een trap met rollend trottoir aan op deze garage.
Stiltecentrum en kapel
Een voorgalerij geeft toegang tot het stiltecentrum en een kleine kapel. Hier wordt de patiënt en bezoeker gelegenheid geboden hun gevoelens een plaats te geven. Het is een ruimte waar meditaties, concerten voor kamermuziek en de wekelijkse viering op zondag plaatshebben. De aanwezige kunstwerken zijn gemaakt door Twentse kunstenaars. Schuin tegenover het stiltecentrum is een islamitische gebedsruimte te vinden.
Kunst in het ziekenhuis
Al tijdens het ontwerpproces is besloten om beeldende kunst een prominente plaats te geven in het gebouw. Immers, een verblijf in een ziekenhuis kan een mens emotioneel op zichzelf terugwerpen. Kunst kan in zo’n geval werken als een soort gedachtenvanger, maar ook de verbeelding aanspreken en de zinnen verzetten.
Op de bovenste drie verdiepingen zijn rondom de vijf atria de eenpersoons verpleegkamers gegroepeerd. En omdat er zo hoog in het ziekenhuis veel licht, lucht en ruimte is, is er voor gekozen om juist hier grote kunstwerken te hangen die vanuit de verpleegkamers waargenomen kunnen worden. Maar ook gezien vanuit de omringende wachtruimtes en vanaf de begane grond geven de werken elk atrium een geheel eigen identiteit.
Heel anders is de situatie in de half-ondergrondse entree waar de bezoekers vanuit de Van Heekgarage door een tunnel met een rollend trottoir het ziekenhuis bereiken. Hier ziet men een groot fotowerk van licht en uitzicht dat de patiënten en bezoekers begeleid tot op de drempel van het ziekenhuis en op een verrassende wijze welkom heet.