Sinds de bouw van het gemeentehuis en een bioscoopcomplex aan de noordzijde van station Gouda is het aantal bezoekers sterk toegenomen aan die kant van het station en is deze entree belangrijker geworden dan de zuidingang. Om het nieuwe karakter van de noordingang te benadrukken heeft NS-stations de opdracht gegeven een opvallende luifel te ontwerpen. Deze passageluifel geeft toegang tot de noordzijde van het station en beschut tevens de bezoekers van het gemeentehuis en de bioscoop voor de regen. Vanwege het beperkte budget in combinatie met de unieke opgave heeft de opdrachtgever gevraagd om een optimalisatie tussen ontwerptraject en aanbesteding.
MONUMENTALE STATIONSLUIFEL VIA DBM-CONTRACT
Stations kennen een lange traditie van grote overkappingen in staal en glas, ontworpen door architecten met constructieve kennis, zoals dat ook gebeurde in de tijd van de Beaux Arts. Met het ontwerp van een imposante luifel heeft IAA Architecten in samenwerking met Sander Architecten hier een vervolg aan gegeven. Twaalf klassiek vormgegeven stalen kolommen dragen de transparante kap die bestaat uit 50 meter lange stalen liggers afgedekt met glas.
Constructief glas in luifel
De luifel lijkt op het eerste gezicht een eenvoudige kolommen-ligger structuur te zijn. Niets is minder waar: het licht-doorlatende gelaagde glas dat zich tussen de liggers bevindt, voorkomt het omvallen van de gehele constructie. De vrijkomende krachten worden verdeeld over alle kolommen. De bouten waarmee het glas is verbonden zorgen op hun beurt voor de afdracht van de horizontale krachten van de liggers.
Verschuiving opdrachtgeversschap
Om binnen het beperkte budget te kunnen blijven hebben IAA Architecten en Sander Architecten voorgesteld om het werk aan te besteden met een design, build & maintain-contract. Na een selectie tussen twee staal- en twee composietbouwers, is gekozen voor Buiting Machinebouw en Staalconstructie uit Almelo, dat vervolgens de opdrachtgeversrol overnam. Door gebruik te maken van de specifieke kennis van de staalbouwer konden vormgeving en productiemethode op elkaar afgestemd worden met als resultaat een spectaculaire en economisch haalbare constructie.
Kolommen met referentie naar Beaux Arts
Evenals de liggers bestaan de kolommen uit 40 mm dik staal. Ze dragen de zes dakliggers, maar staan niet in een vast stramien, maar in een ’willekeurige’ opstelling. De vormgeving van de kolommen refereert aan de spoorwegarchitectuur uit de Beaux Arts door de toepassing van een kapiteel en cannelures.
55 ton zware liggers met dubbelfunctie
De geprefabriceerde V-vormige dakliggers zijn 50 m lang, gelast uit 40 mm dik staal en wegen 55 ton per stuk. Om uitstekende delen te voorkomen zijn alle noodzakelijke elementen geïntegreerd. Zo vormen de liggers tevens de goot en liggen daarom op afschot. Onderaan de liggers hangen langwerpige duurzame led-verlichtingsarmaturen.
Hemelwaterafvoer geïntegreerd
Het regenwater dat op het dak valt, wordt afgevoerd in RVS-buizen die opgenomen zijn in de kolommen. Via de fundering van de kolom gaat het water dan naar het riool waardoor de afvoerbuizen geheel uit het zicht kunnen blijven.