diverse locaties voor 'sHeeren Loo
Hoe ontwerp je een woonomgeving die voelt als thuis, ook wanneer intensieve zorg nodig is? Met die vraag begonnen wij in 2015 aan een langdurige samenwerking met zorginstelling ’s Heeren Loo. Samen ontwikkelden we een vernieuwend huisvestingsconcept dat bewoners maximale vrijheid biedt, medewerkers ondersteunt in hun werk en tegelijkertijd financieel en technisch toekomstbestendig is.
van maatwerk naar slim standaardontwerp
In de gehandicaptenzorg werden gebouwen traditioneel ontworpen voor één specifieke doelgroep. Dat leidde tot hoge kosten en beperkte flexibiliteit. Bij elke cliëntwisseling of verandering in zorgzwaarte waren ingrijpende verbouwingen nodig. Wij wilden laten zien dat het anders kon. In een intensief co-creatieproces onderzochten we hoe standaardisatie in ontwerp en bouw kon leiden tot betaalbare, flexibele huisvesting zonder aan kwaliteit in te boeten.
De sleutel lag in het zoeken naar wat bewoners en zorgteams gemeen hebben, in plaats van naar wat hen onderscheidt. Als de basis goed is, kan iedereen zich thuis voelen. Zo ontstond het principe van de studio als basisunit: een compacte, zelfstandige woonruimte die eenvoudig gekoppeld kan worden tot groepswoningen van verschillende omvang. Deze opzet maakt het mogelijk om gebouwen aan te passen aan veranderende zorgvragen, zonder ingrijpende verbouwingen.
een concept dat meegroeit
We hebben intensief geluisterd naar bewoners, begeleiders en zorgprofessionals om te begrijpen wat een woning prettig, veilig en herkenbaar maakt. Dat leverde niet alleen een ruimtelijk model op, maar ook een manier van denken over zorg en wonen die uitgaat van autonomie, nabijheid en huiselijkheid. Elk gebouw krijgt binnen dit raamwerk een eigen identiteit, passend bij de omgeving. Variaties in materiaal, kleur en dakvorm zorgen ervoor dat elk complex zijn eigen karakter heeft, terwijl de structuur herkenbaar blijft.
Het resultaat is een helder en toekomstgericht systeem dat zich inmiddels in de praktijk heeft bewezen. Door het hele land zijn ruim zeshonderd van de achthonderd geplande cliëntplaatsen gerealiseerd. De eerste bewoners trokken in 2017 in en hun ervaringen bevestigden de kracht van het concept. Zowel bewoners als medewerkers ervaren de gebouwen als ruim, rustig en warm.
Doorontwikkeling vanuit gebruik
We geloven dat een goed concept nooit af is. Daarom blijven we leren van de praktijk. In 2022 en 2023 hebben we samen met ’s Heeren Loo opnieuw grondige evaluaties uitgevoerd, onder andere met een omgevingspsycholoog. Daarbij hebben we gekeken naar beleving, zintuiglijke prikkels en de kwaliteit van de omgeving. De inzichten die hieruit voortkwamen, hebben we verwerkt in nieuwe projecten. Zo groeit het concept stap voor stap mee met de veranderende eisen van de zorg.
standaardiseren zonder eenheidsworst
Onze aanpak bewijst dat standaardisatie niet ten koste hoeft te gaan van kwaliteit of identiteit. Door een slimme basis te combineren met zorgvuldige inpassing in de omgeving en aandacht voor de menselijke maat, ontstaat betaalbare, duurzame en warme architectuur. Geen twee gebouwen zijn hetzelfde, maar ze delen wel eenzelfde gedachte: iedereen moet zo normaal mogelijk kunnen wonen, ook in de zorg.
een manier van werken
We hebben geleerd dat zorgvuldig samenwerken de sleutel is tot duurzame zorgarchitectuur. Een helder proces, draagvlak bij gebruikers en flexibiliteit in denken zijn even belangrijk als de bouwkundige kwaliteit. Deze manier van werken passen we inmiddels toe in veel andere zorgprojecten.
Bij alles wat we ontwerpen, blijft één vraag leidend:
Zouden wij hier zelf ook willen wonen?