MFA de Botter
In het midden van de Lelystadse woonwijk De Botter, vernoemd naar een historisch Zuiderzee zeilschip, is een nieuw multifunctionele accommodatie verrezen dat niet alleen een reeks maatschappelijke functies samenbrengt, maar ook het nieuwe centrum vormt voor een wijk in transitie. De MFA herbergt onder andere een basisschool, kinderdagverblijf, buitenschoolse opvang, sportzaal, wijkcentrum en consultatiebureau. Daarmee is het niet alleen een plek waar kinderen leren en spelen, maar ook een ontmoetingsplek voor buurtbewoners van alle leeftijden.
stedelijk gebaar in een kleinschalige wijk
Lelystad is ooit ontworpen volgens de idealen van functiescheiding en ruime verkaveling. Nu, veertig jaar later, vraagt de stad om een nieuwe benadering. De MFA breekt bewust met het oorspronkelijke stedenbouwkundige model en kiest voor een stevige, stedelijke inpassing midden in een wijk die vrijwel volledig uit grondgebonden eengezinswoningen bestaat.
Dit architectonisch en stedenbouwkundig statement maakt de MFA tot een herkenbaar hart van de wijk. Het gebouw zet een helder volume neer zonder inwendige hoeken of blinde gevels. De buitenzijde is strak en overzichtelijk, terwijl de binnenzijde juist een speelse, gelede vorm kent met veel daglicht en beschutte hoeken.
Eikenhouten kozijnen, tactiele materialen en een zorgvuldig gedetailleerde gevelsteen (met dertig procent minder materiaal- en energieverbruik) dragen bij aan een gebouw dat tegelijkertijd robuust en warm aanvoelt.
slimme plattegrond met oog voor de toekomst
De plattegrond van de basisschool en KDV is opgebouwd uit een brede en een smalle zone, verbonden door een centrale techniek-as waarop ook de natte ruimtes zijn aangesloten. Samen met de vrije overspanning van gevel tot gevel zijn de ruimtes eenvoudig opnieuw in te delen naar nieuwe pedagogische inzichten, nu en in de toekomst. Dit maakt het gebouw niet alleen duurzaam in gebruik, maar ook aanpasbaar in de tijd.
bouwen met oog op duurzaamheid
Vanaf het eerste schetsontwerp is duurzaamheid leidend geweest. De MFA is volledig gasloos en energie-neutraal gerealiseerd, en voldoet aan de hoogste eisen op het gebied van luchtdichtheid, isolatie en installatietechniek. Maar ook aan Frisse Scholen klasse B. De compacte gebouwvorm en de doordachte plaatsing van installaties beperken warmteverlies en reduceren het energieverbruik.
Daarnaast is er bespaard op bouwkosten door efficiënt te ontwerpen en materialen bewust te kiezen. De robuuste baksteen zijn 70mm dik waarmee tot dertig procent minder materiaal en energie is verwerkt. Het zorgt voor een degelijke uitstraling zonder onnodige verspilling. De installaties zijn decentraal en toegankelijk, waardoor het gebouw ook op de lange termijn onderhoudsvriendelijk blijft.
De flexibiliteit van de plattegrond voorkomt onnodige verbouwingen bij toekomstige aanpassingen. Zo draagt het gebouw bij aan circulaire doelstellingen zonder dat dit ten koste gaat van gebruikscomfort of uitstraling.
buitenruimte als educatieve en sociale motor
Net zo belangrijk als het gebouw zelf, zijn de buitenruimtes voor de kinderen. In het midden van het gebouw is een afgesloten binnentuin voor de onderbouw en kinderopvang ontworpen. Als een veilige, kleinschalige ontdekplek met natuurlijke materialen, speelse hoogteverschillen biedt dit ruimte voor pedagogisch verantwoord spelen.
Voor de oudere kinderen ligt aan de voorzijde een stoer, openbaar plein met een centrale betonnen zitcirkel, groene zones en ruimte voor sport, spel en ontmoeting. Dit plein transformeert buiten schooltijden tot een wijkplein met een open karakter en draagt daarmee bij aan de sociale veiligheid en levendigheid van de wijk.
samenwerking als fundament
Wat dit project bijzonder maakt, is dat samenwerking niet alleen het doel was, maar ook het middel. Al bij aanvang spraken de betrokken organisaties uit dat zij vergaand wilden samenwerken en elkaars ruimten beschikbaar wilden stellen. Deze open houding heeft het ontwerpproces verrijkt. Door in co-creatie wensen en belangen bij elkaar te brengen, ontstond er een functionele meerwaarde die met reguliere budgetten niet haalbaar zouden zijn geweest.
Die samenwerkingsgedachte gold ook voor het ontwerpteam. IAA en Aveco de Bondt werkten vanaf het eerste initiatief als één integraal team aan het ontwerp. Het resultaat is een toekomstbestendig gebouw waarin verschillende gebruikers elkaar letterlijk en figuurlijk tegenkomen, met gedeelde en gezamenlijke entrees, doorlopende ruimten en flexibele plattegronden die het mogelijk maken dat functies gedurende de dag en in de loop der jaren kunnen veranderen.
één gebouw, vele verhalen
Voor IAA was MFA De Botter een inspirerend project waarin alle disciplines samenkwamen: stedenbouw, architectuur, interieur, engineering, landschap en grafisch ontwerp. Die integrale aanpak is zichtbaar en voelbaar in ieder onderdeel van het gebouw, van de stedenbouwkundige opzet tot het speciaal ontworpen grafisch ontwerp dat als een rode draad loopt door het gehele gebouw.
Engineering
Na de aanbesteding heeft de aannemer Jansman Bouw ons gevraagd om het ontwerp verder uit te werken tot een uitvoeringsgereed ontwerp ten behoeven van de werkvoorbereiding en de realisatie.