een paviljoen tussen Zutphen en de IJssel
Zutphen bezit een van de mooiste rivierfronten van Nederland. Een ononderbroken rij statige witte gevels, afgetekend tegen de skyline van torens die de Hanzestad haar bijnaam bezorgen (“de Torenstad”). Precies op het punt waar de Marspoortstraat vanuit het centrum uitkomt op de IJsselkade, vormt sinds 2023 een nieuw paviljoen het eigentijdse middelpunt van deze historische setting. Hier, tussen stad en water, nodigt het restaurant Lekker aan de IJssel bezoekers uit om even stil te staan en te genieten van de plek.
Het paviljoen maakt onderdeel uit van een grotere visie voor de IJsselkade, opgesteld door Hospers Landschapsarchitectuur. In het kader van het Deltaprogramma Ruimte voor de Rivier kreeg Zutphen de kans om haar relatie met de IJssel opnieuw vorm te geven. De stadskade werd opnieuw ingericht als een open, groen rivierpark, waarin het paviljoen een centrale en betekenisvolle plek kreeg. Deze plannen van Hosper zijn genomineerd voor de Gulden Feniks 2025 prijs!
verankerd in het verleden, open naar de toekomst
Het ontwerp van het paviljoen is stevig geworteld in de geschiedenis van Zutphen. De robuuste bakstenen gevels verwijzen naar de gemetselde bastions en stadsmuren die de stad eeuwenlang op deze plek tegen het water en haar vijanden beschermden. Tegelijkertijd is het gebouw open, licht en modern. Grote vensters in de langszijden zorgen voor een vrije doorkijk vanuit het centrum naar de rivier en omgekeerd. Het paviljoen staat daardoor niet óp de kade, maar ín de kade.
Binnen bieden hoge plafonds en veel glas ruimte en licht. Vanuit het restaurant ontvouwt zich een panoramisch uitzicht op zowel de rivier als de oude stad. Buiten is er een ruim terras dat met mooi weer uitnodigt om langer te blijven. Niet als passanten, maar als gasten.
compact, slim en zorgzaam ontworpen
Aan de zuidzijde van het paviljoen is een losse, kleine uitgifteunit toegevoegd voor ijs en frisdrank. Deze voorziening is ontworpen als een zelfstandige vorm, maar sluit aan bij de daklijn en uitstraling van het hoofdgebouw. Door de lichte constructie kan de unit bij hoogwater eenvoudig worden weggehaald, zonder dat het geheel aan kracht of eenheid verliest. Ook hierin toont het ontwerp zijn zorgvuldigheid.
Om de transparantie van de plint maximaal te houden, is gekozen om postkasten en installaties buiten het hoofdvolume te plaatsen in een apart object. Hierdoor blijft het interieur open en de gevels ononderbroken. Dit soort beslissingen dragen bij aan een totaalbeeld dat helder en ingetogen is, maar met een grote ruimtelijke impact.
prijsvraag en partnerschap
Het plan voor het paviljoen kwam tot stand via een prijsvraag die niet alleen vroeg om een inspirerend gebouw, maar ook om een stevig plan voor gebruik. In feite werden ambassadeurs voor de IJsselkade gezocht. IAA werkte hiervoor samen met twee lokale horecaondernemers. Het resultaat was een gezamenlijke pitch waarin gebouw, beleving en programma vanaf het begin met elkaar verweven waren. Niet het gebouw alleen stond centraal, maar de plek, de stad en de mensen die er gebruik van maken.
Na een zorgvuldig proces en ondanks enkele juridische hobbels die door de complexe situatie van gedeelde verantwoordelijkheden tussen gemeente, waterschap en rijkswaterstaat bestond, is het ontwerp daadwerkelijk gerealiseerd. Daarmee is niet alleen een paviljoen toegevoegd aan de kade, maar ook een nieuwe manier van kijken naar hoe stad en rivier elkaar kunnen ontmoeten.