Gefaseerde nieuwbouw voor St Jansdal

Met de nieuwbouw van Bouwdeel Zuid zet het ziekenhuis St Jansdal in Harderwijk een volgende stap in de modernisering en toekomstbestendig maken van het ziekenhuis. Bouwdeel Zuid is onderdeel van het masterplan en een belangrijke stap in de schuifbewegingen die het ziekenhuis moet maken om zo snel mogelijk met de renovatie van de kliniek en de verbouwingen van andere afdelingen te kunnen beginnen.

Masterplan St Jansdal

Het oorspronkelijk gebouw van het ziekenhuis St Jansdal is gebouwd in 1987 en inmiddels door een veranderende zorgvraag en nieuwe inzichten in de zorg toe aan vernieuwing, verbetering en verduurzaming. Het ziekenhuis is naast de Noordwest-Veluwe ook verantwoordelijk voor Oostelijk Flevoland. Met een masterplan dat in een periode van vijf jaar gerealiseerd zal worden, wordt het hele ziekenhuis aan alle kanten onder handen genomen. De benodigde extra vierkante meters worden niet alleen gerealiseerd door nieuwbouw, maar ook door verbouw. Door te integreren ín en óp de bestaande bebouwing worden ruimtes meer flexibel gemaakt.

IAA Architecten heeft samen met het ziekenhuis dit masterplan verder uitgewerkt tot een structuurplan. Het plan is uitgebreid met meerdere projecten waardoor een compleet schuifplan is vormgegeven met als doel om het ziekenhuis voor de toekomst up to date te maken. De betreffende projecten zijn in de tijd uitgezet en er is per project een overzicht van de investeringskosten gemaakt.

De nieuwbouw van bouwdeel Zuid is het eerste deelproject binnen het structuurplan dat inmiddels nagenoeg gerealiseerd is. De volgende stappen die momenteel in voorbereiding zijn, zijn het verbouwen en verduurzamen van de bestaande kliniek. De vierpersoonskamers zullen plaats maken voor 1- en 2-persoon patiëntenkamers en de nieuwe werkwijze wordt hierin geïntroduceerd. Parallel hieraan wordt binnenkort gestart met de bouw van een nieuw bouwdeel dat gedurende de uitwerking van het schuifplan flexibel in te zetten is als kliniek en in de eindsituatie onderdeel uit gaat maken van het spreekuurcentrum. Vanaf 2024 zullen onder andere de verbouwing van de Eerste Opname Afdeling, de poliklinische OK’s, de verbouwing en vergroting van de ziekenhuisapotheek, uitbreiding van de SEH en de verbouwing van een aantal poliklinieken op stapel staan. Voor het ziekenhuis, dat een voorbeeldfunctie wil vervullen, speelt duurzaamheid een belangrijke rol. De renovatie van de bestaande gevels wordt dan ook aangegrepen om verdere stappen te zetten op het gebied van duurzaamheid.

Bouwdeel Zuid

Dit is de grootste nieuwbouw opgave in deze transitie om tot een toekomstbestendig ziekenhuis te komen. Het is een 4 verdiepingen hoog gebouw waarin diverse verpleegafdelingen, de nieuwe vergrootte ambulancehal naast de SEH en de nieuwe IC-CCU een plaats krijgen. Verbindingen van de bestaande bouw naar de nieuwbouw zorgen ervoor dat je gemakkelijk van uit het bestaande hart van het ziekenhuis je weg kan vinden naar het nieuwe gedeelte. Tevens zijn ook zorgprocessen en logistieke processen efficiënter gemaakt worden. De nieuwe goederen lift verbindt de logistieke kelder met iedere verdieping en de spoedlift maakt een snelle verbinding van de IC een CCU naar de SEH en naar het OK complex mogelijk. De keuze van de gevel in metselwerk met staande en liggende metselverbanden maakt het mogelijk om met de aanstaande renovatie van de bestaande gevels een uniform beeld met een eigentijdse uitstraling te creëren.

Behalve de grootte en de indeling van de kamers, of de kleuren en het materiaalgebruik van de verschillende ruimtes, is ook de wens gehonoreerd voor meer privacy, meer daglicht en zicht op groen. Voor zowel patiënten, als voor medewerkers is het belangrijk een healing environment te creëren met natuurlijke elementen, met uitzicht op de natuur vanuit de kamers, daglicht , frisse lucht en stilte. Daarbij is ook gedacht aan ernstig zieke patiënten en kinderen die niet direct naar buiten kunnen. Met de aanleg van een overdekt balkon en een dakterras met uitzicht op de bomen aan het water kunnen zij ook van de buitenlucht genieten. Bezoekers, patiënten, familie van het ziekenhuis hebben de mogelijkheid om te kiezen waar ze even willen verblijven tussen behandelingen door of als ze even van de patiëntenkamer af willen. Er is een lounge op de begane grond grenzend aan de binnentuin die ingericht wordt als een healing garden. Op verschillende plekken zijn familiekamers en kleine zitjes om je even terug te trekken. Deze keuze vrijheid is belangrijk voor het gevoel van automie en geeft mensen gevoel van controle. Een diverse en afwisselende omgeving heeft de voorkeur voor het menselijke brein. Tegelijkertijd is het belangrijk dat de omgeving herkenbaar en leesbaar is en dat de weg naar je kamer goed te vinden is maar dat er tegelijkertijd onderweg iets te beleven valt. De toevoeging van deze waarden dragen bij tot een gevoel van waardering en welbevinden.

Zorg leidend

Niet alleen de gebouwen worden vernieuwd en gerenoveerd, ook de zorgprocessen worden aangepast. De acute-opnameafdeling wordt tussen de SEH en de reguliere verpleegafdeling geplaatst om de doorstroom van patiënten te bevorderen. In het ontwerp is niet de architect of de bouwmanager leidend, doelstelling is dat de zorg beter en efficiënter wordt. De nieuwbouw wordt een maatpak voor de zorg maar tegelijkertijd moeten we twintig jaar vooruitkijken. Daarbij is van belang dat de constructie van het gebouw flexibel is en dat wijzigingen in de plattegronden relatief makkelijk door te voeren zijn. Dat wordt mogelijk door naast een kolommenstructuur, een dragende gevel te kiezen die zo is gemaakt dat er een maximale indelings- en inrichtingsvrijheid gecreëerd wordt.

Flexibiliteit van twee kanten

Het opstellen en bewaken van een goed ontwerp- en bouwproces is dan ook belangrijk. We geven het ziekenhuis inzicht en dus de flexibiliteit om te weten wanneer ze nog speling hebben met beslissingen. Ook wordt er van de bouwende partijen flexibiliteit verwacht. Bouwen tegen een bestaand ziekenhuis is best spannend. Je komt op grondgebied waar zorg wordt verleend en patiënten en zorgverlening staan altijd voorop. St Jansdal brengt elke week een bouwbulletin uit, waarin de onder andere de overlastmomenten gecommuniceerd worden.

Werkwijze

De vernieuwbouw van een ziekenhuis vraagt ook voor een deel een andere manier van werken. Patiëntbeleving, gastvrijheid, patiëntveiligheid, privacy en een healing environment zijn belangrijk en draagt bij aan goede zorg. Om deze nieuwe werkwijze en de rol van het gebouw daarbij inzichtelijk te maken zijn door IAA en de afdeling Bouw-Zorg van het ziekenhuis veel gesprekken gevoerd met de verschillende afdelingen, artsen, de verpleegkundige adviesraad, maar ook met een klankbordgroep van mensen uit de omgeving en de gemeente. Er gaat op een andere manier zorg verleend worden en dat doen je met elkaar. Daardoor is ook een bredere kijk verkregen op hoe dit ziekenhuis er überhaupt uit moet zien. Er is alle tijd voor genomen omdat het zich vertaald in een beter ontwerp.

Het masterplan met alle verschillende projecten van het St Jansdal Harderwijk is naar verwachting in 2026 afgerond en daarmee is het ziekenhuis klaar voor de toekomst.